ริ้วรอยและความหย่อนคล้อย
ริ้วรอยและความหย่อนคล้อยเมื่ออายุมากขึ้น เกิดจากคอลลาเจนและอีลาสตินในชั้นหนังแท้เปลี่ยนรูปและลดจำนวนลงส่งผลให้ผิวร่วงโรย จึงควรเริ่มดูแลแต่เนิ่นๆ เพื่อหยุดยั้งความชราของผิว
สาเหตุหลักของริ้วรอยไม่ใช่ความแห้งกร้านก่อนอื่นควรทำความเข้าใจชนิดของริ้วรอย
หลายคนเข้าใจว่าริ้วรอยที่เกิดขึ้นตามอายุมีสาเหตุมาจากผิวแห้งจึงพยายามบำรุงผิวด้วยการรักษาความชุ่มชื้น แต่ในความเป็นจริงแล้วสาเหตุหลักของปัญหาริ้วรอยไม่ใช่ความแห้งกร้าน ริ้วรอยแบ่งออกเป็น 3 ชนิด ได้แก่ ริ้วรอยเล็ก ริ้วรอยจากการแสดงสีหน้า และริ้วรอยในชั้นหนังแท้ ริ้วรอยที่เกิดจากผิวแห้งเป็นชนิดริ้วรอยเล็กๆ เท่านั้น ขณะที่ริ้วรอยที่คนส่วนใหญ่กังวลคือ ริ้วรอยที่เกิดขึ้นในชั้นหนังแท้ ซึ่งไม่สามารถฟื้นฟูได้ด้วยการรักษาความชุ่มชื้น
ริ้วรอยมักเกิดขึ้นบริเวณผิวหนังที่มีรอยพับ เวลาแสดงสีหน้าต่างๆ หากผิวหนังมีคอลลาเจนเพียงพอ ผิวก็จะมีความยืดหยุ่น สามารถคืนตัวกลับมากลับมาดังเดิม และไม่ทำให้เกิดริ้วรอย
แต่เมื่อคอลลาเจนเสื่อมลงเนื่องจากรังสียูวีและอายุที่มากขึ้น (40 ปี ขึ้นไป) ผิวก็จะสูญเสียความยืดหยุ่นและแข็งตัว เมื่อเกิดรอยพับย่นบนผิวหน้าจากการแสดงอารมณ์ ริ้วรอยเหล่านั้นก็จะไม่คืนตัว จึงเรียกว่าริ้วรอยเสื่อมสภาพ แม้จะไม่แสดงสีหน้า แต่ริ้วรอยก็ยังปรากฏให้เห็นเด่นชัด ลักษณะเช่นนี้เรียกว่าริ้วรอยในชั้นหนังแท้
ความหย่อนคล้อยและรอยหมองคล้ำก็เกิดจากการเสื่อมสภาพของคอลลาเจนเช่นเดียวกัน เมื่อคอลลาเจนแปรสภาพและอ่อนแอ ประสิทธิภาพในการรองรับผิวชั้นหนังกำพร้าก็ลดลง ทำให้ผิวหย่อนยาน ดังนั้นจึงต้องดูแลด้วยการเพิ่มคอลลาเจน
คอลลาเจนในชั้นผลิตภัณฑ์บำรุงผิวซึมซาบไม่ถึงชั้นหนังแท้
หลายคนอาจคิดว่าเพียงแค่ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ส่วนผสมของคอลลาเจนก็สามารถชดเชยคอลลาเจนที่เสื่อมสภาพและเปลี่ยนรูปได้ แต่คอลลาเจนที่ผสมในผลิตภัณฑ์เหล่านั้นทำหน้าที่เพียงแค่รักษาความชุ่มชื้นเท่านั้น นอกจากนี้ เนื่องจากมีโมเลกุลใหญ่ จึงไม่สามารถซึมลงไปถึงชั้นหนังแท้ได้ และส่วนใหญ่เป็นคอลลาเจนที่สกัดจากกระดูกหรือหนังของปลาซึ่งมีโครงสร้างแตกต่างกับคอลลาเจนในร่างกายมนุษย์ จึงไม่สามารถทดแทนกันได้
ชนิดของริ้วรอยและการดูแล
- ริ้วรอยเล็ก
ลักษณะ ริ้วรอยตื้น เล็ก ละเอียด อยู่บริเวณรอบดวงตา เกิดจากผิวแห้งแม้แต่ในเด็กสามารถเกิดขึ้นได้เมื่อถึงฤดูหนาวที่อากาศแห้ง
การดูแลรักษา เพียงแค่รักษาความชุ่มชื้นก็ช่วยขจัดริ้วรอยชนิดนี้ได้ และวิธีนี้ไม่สามารถป้องกันริ้วรอยชนิดอื่นๆได้
- ริ้วรอยจากการแสดงสีหน้า
ลักษณะ เกิดจากการแสดงอารมณ์ทางใบหน้า ระยะแรกๆ ผิวหนังจะยังมีความยืดหยุ่นและกลับคืนมาเป็นปกติได้ แต่เมื่ออายุมากขึ้น ผิวหนังจะไม่คืนตัว และพัฒนาเป็นริ้วรอยในชั้นหนังแท้
การดูแลรักษา สามารถใช้การฝังเข็มกระตุ้นเซลล์ผิวเพิ่มโครงสร้างเส้นใยในชั้นหนังแท้ (คอลลาเจนและอิลาสติน) เพื่อป้องกันไม่ให้ไปเป็นริ้วรอยฝังลึก การบริหารกล้ามเนื้อใบหน้าอาจส่งผลเสียต่อคอลลาเจนในผิวหนังชั้นนี้และส่งผลในทางตรงกันข้ามได้
- ริ้วรอยในชั้นหนังแท้
ลักษณะ เกิดจากคอลลาเจนในชั้นหนังแท้เปลี่ยนรูปและลดลงตามวัยที่เพิ่มขึ้นและผลกระทบจากรังสียูวี เช่น ริ้วรอยเด่นชัดที่ปรากฏบริเวณหน้าฝากและหางตา แม้จะไม้ได้แสดงสีหน้า
การดูแลรักษา เพิ่มโครงสร้างเส้นใย (คอลลาเจนและอิลาสติน) ในชั้นหนังแท้ การฝังเข็ม มาร์สหน้าผลัดเซลล์ผิวก็ช่วยได้
ชนิดของความหย่อนคล้อยและการดูแล
- รูขุมขนหย่อนคล้อย
ลักษณะ ช่วงวัยรุ่น ปริมาณคอลลาเจนในชั้นหนังแท้เพียงพอที่จะรองรับรูขุมขนไว้ได้ แต่เมื่อคอลลาเจนลดลงตามวัยรูขุมขนจะหย่อนคล้อยและเปิดกว้างขึ้น
การดูแลรักษา การฝังเม ทำกัวซาความงาม ลอกหน้าผลัดเซลล์ผิว ใช้เรตินอล หรืออนุพันธ์วิตามินซี
- ถุงใต้ตา
ลักษณะ เมื่อถึงวัยร่วงโรยผิวหนังบริเวณขอบตาล่างซึ่งรองรับไขมันรอบดวงตาจะหย่อนคล้อยและบวมออกมา ช่วงแรกอาจทำให้เข้าใจว่าเป็นรอยหมองคล้ำที่ชัดเจนขึ้นแต่สิ่งนี้จะพัฒนาไปเป็นถุงใต้ตาในที่สุด
การดูแลรักษา ใช้วิธีลอกหน้าผลัดเซลล์ผิว หรือการฝังเข็ม เช่นเดียวกับการดูแลเรื่องริ้วรอย หรือเรตินอล
- คางสองชั้น
ลักษณะ คางสองชั้นที่เกิดขึ้นแม้จะไม่อ้วนเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นว่าเส้นกรอบหน้าเริ่มหย่อนคล้อยแล้ว ผิวหนังไม่สามารถรองรับไขมันบริเวณแก้มจนถึงคางได้อีกต่อไป จึงเกิดเป็นคางสองชั้น
การดูแลรักษา ดูแลด้วยการเพิ่มคอลลาเจน แต่เนื่องจากผิวหนังบริเวณนี้มีความหนา จึงไม่สามารถฟื้นฟูได้ในทันที การบริหารกล้ามเนื้อคางด้วยขวดพลาสติกก็เป็นวิธีที่ได้ผล
- ร่องแก้ม
ลักษณะ ร่องแก้มคือริ้วรอยที่เกิดบริเวณข้างริมฝีปากหย่อนคล้อยและไขมันบริเวณแก้มห้อยลง เป็นริ้วรอยที่เกิดขึ้นตามวัย และแม้จะไม่แสดงสีหน้าก็ยังปรากฏให้เห็นเด่นชัด
การดูแลรักษา ริ้วรอยร่องแก้มลึกกว่าริ้วรอยชนิดอื่น การดูแลด้วยผลิตภัณฑ์ป้องกันริ้วรอยเป้นเรื่องยาก ต้องฟื้นฟูด้วยการฉีดคอลลาเจนหรือกรดไฮยาลูโรนิก